Jak czytać diagram udźwigu wózka widłowego?
Jedną z podstawowych kompetencji operatora wózka widłowego jest umiejętność odczytywania informacji na podstawie diagramu udźwigu, zwykle prezentowanego w formie wykresu liniowego lub tabeli. Diagram ten określa wartość udźwigu nominalnego, czyli ustalonej przez producenta maksymalnej wagi ładunku bezpiecznie unoszonej przez dany model na konkretną wysokość. W praktyce diagram udźwigu wózka widłowego pozwala więc na ustalenie jego udźwigu nominalnego dla wybranych wysokości, z uwzględnieniem środka ciężkości podnoszonego ładunku.
Diagramy udźwigu wózka widłowego
Tabela lub wykres z diagramem udźwigu zawsze znajduje się w dokumentacji wózka widłowego, jednak nie trzeba do niej za każdym razem sięgać przy wykonywaniu czynności związanych z pobieraniem ładunku. Diagram udźwigu umieszczany jest także bezpośrednio na pojeździe lub stanowisku operatora, w postaci tabliczki znamionowej lub naklejki. Warto pamiętać, że dane oraz forma ich prezentacji mogą się różnić w przypadku poszczególnych wózków widłowych. Kwestia ta zależy zarówno od marki i modelu pojazdu, jak i parametrów konkretnego urządzenia – włącznie z udźwigiem i wysokością podnoszenia. Diagramy udźwigu wyglądają inaczej w przypadku wózków widłowych elektrycznych i spalinowych, dlatego nie można stosować ich zamiennie. Producenci ustalają je indywidualnie, aby zminimalizować ryzyko nadmiernego obciążenia oraz utraty stateczności wózka – np. przy podnoszeniu ciężkich towarów na zbyt dużą wysokość
Odczytywanie diagramu udźwigu wózka widłowego
Udźwig wózka widłowego nie jest trudny do odczytania z diagramu, na którym oprócz wskazywanej wartości nominalnej znajdują się tylko dwie informacje – wysokość masztu oraz odległość czoła wideł od środka ciężkości ładunku. W zależności od potrzeb, wystarczą zaledwie dwie z tych wartości do prawidłowego określenia trzeciej. Na bazie diagramu udźwigu wózka widłowego najczęściej odczytuje się udźwig nominalny pojazdu, jednak można z jego pomocą ustalić także inne informacje. Jeżeli nieznana jest wysokość podnoszenia ładunku oraz jego środek ciężkości, wystarczy odczytać udźwig nominalny – czyli wagę. W przypadku znajomości masy ładunku oraz wysokości podnoszenia, z diagramu można odczytać środek ciężkości transportowanego ładunku. Jeśli natomiast znana jest masa ładunku oraz odległość środka ciężkości od czoła wideł, z diagramu da się odczytać maksymalną wysokość unoszenia.
Udźwig wózka widłowego a egzamin na operatora
Jedno z pytań zadawanych kandydatom na operatorów wózków widłowych podczas egzaminu zawsze dotyczy diagramu udźwigu. Najczęściej są one związane z definicją udźwigu rzeczywistego, udźwigu zredukowanego oraz stateczności wózka. Pierwsze zagadnienie to wartość, która jest charakterystyczna dla wózków unoszących. Udźwig rzeczywisty może być równy nominalnemu, bądź też od niego mniejszy – jeżeli odległość środka ciężkości od czoła wideł, waga lub wysokość podnoszenia przekraczają wartość nominalną. Udźwig zredukowany określa natomiast ostateczny, maksymalny ciężar ładunku unoszony przez wózek jezdniowy. Wartość wyznaczana jest przez producenta, w oparciu o ustaloną dla udźwigu nominalnego wysokość oraz przy zachowaniu określonego środka ciężkości. Stateczność wózka widłowego dotyczy natomiast poziomu jego stabilności podczas wykonywania czynności związanych z manewrowaniem, pobieraniem, przewozem oraz rozładunkiem. Na ten parametr wpływa waga pojazdu i ładunku, a także ułożenie ładunku na widłach, moc silnika i zawieszenie osi. Nie bez znaczenia pozostaje ogólny stan pojazdu oraz rodzaj powierzchni, po której się porusza.
